प्रेम देवान
विराटनगर १५ अाषाढ,
त्यो बेला अनलाइन मिडियाको रुपमा देशको केन्द्र अर्थात काठमाण्डौमा मात्र व्याप्त थियो तर मोफसलमा भने यो अनलाइन मिडिया नको बराबर थियो । शताब्दी त हामी एक्काइसौ भन्थ्यौ तर पनि हामी प्रविधि र सुचनाको युगबाट कोषौ टाढा थियौं । मैले पनि त्यो बेला भर्खरै पत्रकारिता शुरु गरेको थिए ।
म प्रविधि भने पछि हुरुक्क हुन्थे । सधैं लिथो मेसिन र कम्प्यूटर टाइप गरिएका धमिलो कागजका प्रकाशन देखेर छटपटि हुन्थ्यो । के हामीले प्रविधिलाई मोफसलमै बसेर उच्चतम विन्दूसम्म पु¥याउन सक्दैनौ ? भनि मन भित्र एउटा व्यथा र छटपटी रहिरहन्थ्यो । जे होस् काम इमान्दारीताका साथ शुरु गरे भने क्षणिक अप्ठेरो आइ परेता पनि यसले पछि जिवन्तता पाउने छ भन्ने भरपुर आस र विश्वास थियो । फलस्वरुप , म संगै मेरो सपना जिवन्त पार्ने केहि साथीहरु भेटे र अनेकौ व्यवधान, विफलता पछि सफलताको मिठो तस्विर र कथा कोर्न हामी सफल भयौं । २०६९ असार १५ गतेका दिन सरोज कार्की, सुरेश कार्की, निर्मल शर्मा लगायतकाकेही जागरुक युवा पत्रकारहरु मिली दही चिउरा खाँदै आवर विराटनगरलाई सुरुवात गरेको पनि हिजो झै लाग्छ । अनलाईन वा इन्टरनेट संचार भन्नाले कम्प्युटर र फोनको माध्यमद्वारा गरिने सन्देश सम्प्रेषण भन्ने बुझ्नुपर्छ । अनलाईन संचारमा कम्प्युटर टेलिफोन लाईन वा इन्टरनेट लाईनका साथै विद्युतीय उर्जाको पनि अनिवार्य भूमिका रहन्छ । विश्वका विकसित मुलुकहरूले अनलाईन पत्रकारितालाई उच्च महत्व दिएर यस सम्बन्धी कानूनको व्यवस्था समेत गरेका छन् । त्यस अनुसार यसले विकासको गति समातेको छ ।
पत्रकारीतामा सबैभन्दा कान्छो विधाको रूपमा अनलाईनको विकास भएको भएपनि यसको लोकप्रियता बढ्दो छ । छोटो समयममै यसले परम्परागत सञ्चारमाध्यम छापा, रेडियो र टेलिभिजनलाई चुनौति दिन सक्षम भइसकेको छ । विस्तारै परम्परागत मिडियाहरू अहिले पूर्ण रूपमा अनलाईनमा निर्भर बन्दै जानु तथा नेपाल मै पनि परम्परागत सञ्चार माध्यमको तुलनामा अनलाईन पत्रकारीताको विकास र विस्तार तिव्र गतिमा भइरहेको छ ।
आजको डिजिटलाइजेशनको युगमा अबका सन्ततीहरुपनि डिजिटलाइजेशनको वेगमा सँगै बग्नु पर्छ भन्ने मान्यताका साथ आवर विराटनगर डटनेट नामक अनलाइन पत्रकारिता असार १५ बाटै शुरु ग¥यौ । सुरुमा डट कम डोमेनमा रहेको यसलाइ पछि डटनेटमा लगियो । यसले केहि हदसम्म मोफसल मात्र नभई संसारभर नयाँ नयाँ प्रविधिको माध्यमबाट मोफसलमा हुने गरेका सामाजिक कार्य, शैक्षिक,राजनितीक, मनोरञ्ज , खेलकुद र जनचेतना मुलक अभिव्यक्तिहरुलाई सम्प्रेषण गर्न सफल भयौं ।
नभन्दै आवर विराटनगर ईन्टरनेटको माध्यमद्धारा विश्वभर संस्कारण हुन थाल्यो । दिनप्रतिदिन हाम्रा मोफसलमा भएका गतिविधिहरुलाई हामीले क्रमशः अनलाइनमा पोष्ट गर्न लाग्यौ । दिनप्रतिदिन अनलाइनमा धेरै शुभेच्छुकहरुको आकर्षण बढने क्रम निरन्तर रह्यो । कतिको प्रतिक्रिया , आलोचना , सकारात्मक र नकारात्मक दृष्टिकोणहरु भेट््यौ । यी सबै हाम्रा लागि अझ अगाडी बढ्ने हौसला, आँट र उर्जा थियो । नभन्दै यसले विराटनगरमा निकै नै नाम कमाउन सफल पनि भयो ।
पछिल्लो समय हाम्रै पाइलाहरु पछयाउदै अरुले पनि हाम्रै पछि पछि आउने साहस भेटे र अहिले हाम्रै शुरुवातको डोबहरुलाई समाउदै अनगिन्ति अनलाइनका साइटहरु मोफसल र अझ भनौ विराटनगरमा पनि देखिन थाले । तर जे जति भने पनि ओल्ड ईज गोल्ड भन्ने उखानलाई हाम्रो आवर विराटनगरले उदाहरणीय काम गरेरै छाड्यो र गरि रहनेछ ।
विज्ञान र प्रविधीको विकाससंगै विराटनगरबाट अनलाईन पत्रकारीता सुरु गरेको आज ५ बर्ष पुगेछ । अब आउने दिनहरुमा पनि यसरी नै तपाईहरुको माया र साथ पाउने आशाका साथ निरन्तर कायम रहोस भन्ने अपेक्षा गरेका छौ । सबै शुभेच्छुमा धन्यवाद ।
