काठमाडौं । सरकार र नेपाल विद्युत प्राधिकरणको संयुक्त लगानीमा चितवनको राप्ती नगरपालिका-६ स्थित हर्दीमा निर्माण भएकोे पूर्वी चितवन १३२/३३/११ केभी सबस्टेसनको उद्घाटन गरिएको छ । पूर्वप्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले बुधबार हर्दीमा आयोजित कार्यक्रममा सबस्टेसनको उद्घाटन गर्नुभएको छ ।
चितवनका राप्ती, खैरहनी र कालीका नगरपालिकाको विद्युत आपूर्तिलाई गुणस्तरीय र विश्वसनीय बनाउन करिब ६३ करोड ३० लाख रुपैयाँको लगानीमा पूर्वी चितवन सबस्टेसन निर्माण गरिएको हो । मकवानपुरको हेटौडाबाट चितवनको भरतपुरतर्फ गएको १३२ केभी प्रसारण लाइनबाट प्रवाह भएको विद्युतलाई पूर्वी चितवन सबस्टेसन भित्र छिराएर बाहिर निकालिएकोछ । हेटौंडा-भरतपुर प्रसारण लाइनबाट प्रवाह भएको विद्युतलाई पूर्वी चितवन सबस्टेसनमार्फत् त्यस क्षेत्रमा आपूर्ति गरिएको छ ।
कार्यक्रममा पूर्व प्रधानमन्त्री प्रचण्डले विगतमा आफू प्रधानमन्त्री हुँदा ऊर्जा क्षेत्रमा सशक्त टिम बनाएर मुलुकबाट लोडसेडिङ अन्त्य गरेको उल्लेख गर्दै अहिले विद्युत निर्यात गर्ने अवस्थामा पुगिएको बताउनुभयो । ‘विगतमा दैनिक १५/१६ घण्टाको लोडसेडिङको जटिल र चुनौतीपूणर् अवस्थामा रहेर प्रताडीत थियौं,तर हामीले लोडसेडिङ आश्चर्यजनक रुपमा हटाएर त्यसलाई इतिहास बनाएका छौं, अहिले मुलुक लोडसेडिङमुक्त मात्र नभएर खपत गरेर जगेडामा रहेको विद्युत निर्यात गर्ने अवस्थामा पुगेका छौं,’उहाँले भन्नुभयो । ‘इच्छाशक्तिसहित इमान्दारिताका साथ काम गरिएमा असम्भव भनिएको काम गर्न सकिदो रहेछ भन्ने पुष्टि भएको छ, लोडसेडिङ अन्त्यसँगै चुलोचौका, उद्योग, यातायातलगायतका हरेक क्षेत्रमा विद्युत प्रयोग गर्ने अवस्था सिर्जना भएको छ, यसले राजनीतिक, सामाजिक र आर्थिक क्षेत्रमा ठूलो सकारात्मक प्रभाव पारेको छ ।’
उहाँले मलुकका मुख्य सहर तथा औद्योगिक क्षेत्रहरुमा ५० वर्षसम्मको विद्युत मागलाई धान्ने गरी विद्युतीय संरचनाको पूर्वाधार निर्माण गर्न आग्रह गर्नुभयो । चितवनबाट संघीय सांसदसमेत रहनुभएका प्रचण्डले पूर्वी चितवन सबस्टेसनबाट चैनपुरसम्म ३३ केभी डबल सर्किट प्रसारण लाइन निर्माणमा सहयोग गर्न स्थानीयलाई अनुरोध गर्नुभयो ।
ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्री पम्फा भुसालले खेतीयोग्य जमिनमा सिँचाइ सुविधा उपलब्ध गराउन विद्युतको महसुल सस्तो बनाइएको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो,‘पेट्रोलियम पदार्थको मूल्य बढेर धान्न नसक्ने अवस्था छ, त्यसैले पेट्रोलियम पदार्थभन्दा करिब ४०/५० प्रतिशत सस्तो विद्युत हरेक क्षेत्रमा प्रयोग गरौं ।’
कार्यक्रममा प्राधिकरणका कार्यकारी कुलमान घिसिङले सबस्टेसन सञ्चालनमा आएपछि यस क्षेत्रको प्राविधिक चुहावट घटेको, ग्राहकले गुणस्तरीय, भरपर्दो तथा पर्याप्त विद्युत् पाएको र प्रसारण क्षमताले नधानेर गर्मीमा बाध्यकारी लोडसेडिङ गर्नु पर्ने अवस्थाको पनि अन्त्य भएको बताउनुभयो ।
सबस्टेसनमा १३२/३३ केभी, ३० एमभीए क्षमतार ३३/११ केभी, १६.६ एमभिए क्षमताका एक/एक ओटा पावर ट्रान्सफर्मर रहेका छन् । सबस्टेसनबाट ११ केभी फिडरमार्फत राप्ती र खैरहनी नगरपालिकामा विद्युत आपूर्ति भइरहेको छ । यसबाट करिब ४० हजार ग्राहक लाभान्वित भएका छन् ।
यस सबस्टेसनबाट चितवनकै पर्सा सबस्टेसनमा जोडी कालिका र रत्ननगर नगरपालिकामा विद्युत आपूर्ति ३३ केभी नयाँ लाइन निर्माण भइरहेको छ । सबस्टेसनदेखि चैनपुरसम्म निर्माण गर्नु पर्ने साढे ८ किलोमिटर ३३ केभी डबल सर्किट प्रसारण लाइन निर्माणमा स्थानीय बासिन्दाको अवरोध रहेको प्राधिकरण,प्रसारण निर्देशनालयका उपकार्यकारी दीर्घायुकुमार श्रेष्ठले बताउनुभयो । उहाँले स्थानीय, जनप्रतिनिधि, प्रशासन लगायतबीच पटक-पटक छलफल गरिएको भएता पनि समस्या समाधान हुन नसकेको उल्लेख गर्नुभयो ।
चीनबाट फर्किएपछि गुरुङले भन्नुभयो, ‘चीन एसियाको शान्ति र समृद्धिका लागि गम्भीर छ’
काठमाडौं, १६ चैत । नेकपा (माओवादी केन्द्र)का नेता देव गुरुङले दक्षिण एसियाको शान्ति र समृद्धिका लागि चीन गम्भीर रहेको पाएको बताउनुभएको छ। चीनको कुन्मिङमा आयोजित चाइना फाउण्डेसन फर पीस एण्ड डेभलपमेन्टको कार्यक्रममा सहभागी भएर फर्किनुभएका गुरुङले चिनियाँ नेताहरुको भेटमा चीनको चासो र चिन्ता आफूले महसुस गरेको बताउनु भएको हो। ‘शान्ति र विकास एक अर्काबीच पुरक हुन् । शान्ति नभए विकासको कल्पना गर्न सकिदैन’ गुरुङले भन्नुभयो, ‘एसियाको शान्ति र समृद्धिका लागि अमेरिकाअन्तर्गत रहेको इण्डो प्यासेफिक रणनीति असुरक्षा, अशान्ति, द्वन्द्व, अस्थिरता निम्त्याउँछ कि भन्ने चिनियाँहरुको चासो र चिन्ता रहेको मैले महसुस गरें।’ आइपीएसले एसियामा युद्ध निम्याउन सक्ने भएकाले शान्ति चाहने सबैले त्यसलाई रोक्नु पर्नेमा गुरुङको जोड थियो।
आइपीएसले नेपालमा पार्ने प्रभावका विषयमा समेत छलफल भएको गुरुङले बताउनु भयो। ‘चीनमा रहँदा आइपीएसले नेपालमा पार्ने प्रभाव र एमसीसीले नेपालमा अमेरिकाको हस्तक्षेप हुन्छ कि हुँदैन भन्ने विषयमा छलफल भयो,’ गुरुङले भन्नुभयो, ‘एमसीसीको ब्याख्यात्मक टिप्पणीसहित पारित भयो, त्यसले एसियामा द्वन्द्व निम्ताउन सक्छ भन्ने विषयमा छलफल भयो।’ यसैबीच चीन भ्रमणका क्रममा चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीसहित एमाले र माओवादी नेताहरुसँग त्रिपक्षीय भेट भएको भन्ने खबर गलत भएको गुरुङले बताउनु भयो। चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीसँग माओवादी केन्द्रको औपचारिक/अनौपचारिक रुपमा नियमित छलफल भए पनि यस भ्रमणका क्रममा एमाले नेताहरुसहित त्रिपक्षीय भेटघाट नभएको स्पष्ट पार्नुभयो । एमाले र माओवादी केन्द्रबीच तत्काल चुनावी तालमेल हुने सम्भावना नरहेको भन्दै नेता गुरुङले सत्ता गठबन्धनभित्रै चुनावी तालमेल हुने बताउनुभयो । ‘कांग्रेसले गठबन्धन गर्ने सहमति गरिसकेको छ। राष्ट्रियता, लोकतन्त्र र संविधानको रक्षाको निम्ति अहिलेको गठबन्धन बनेको हो । यो मुद्धा अहिले पनि टुङ्गिएको छैन’ गुरुङले भन्नुभयो, ‘अहिले प्रणालीमाथि चुनौती छ । संसद अवरोध कायमै छ। यो बेलामा जनयुद्धबाट प्राप्त उपलब्धिको रक्षाका निम्ति सहकार्य गरेर जाने पार्टीको नीति छ।’
