एन्जु शिवाकोटी।
विराटनगर । संघीय सरकारले प्रदेश १ मा रेलमार्ग निर्माण गर्ने बारेमा नागरिक स्तरमा छलफल शुरु भएको छ । विराटनगरमा भौतिक पुर्बाधार तथा यातायात मन्त्रालयले वातावरणीय प्रभाव मुल्याङ्कन (ईआईए) सम्बन्धमा सार्बजनिक सुनुवाई भएसँगै यो सबैको चासोको बिषय बनेको हो । विराटनगरदेखि ईटहरीसम्म २० किलोमिटर तथा सुनसरीको इनरुवा–काँकरभिट्टासम्म झण्डै १०७ किलोमिटर रेल मार्ग निर्माण हुने प्रस्ताव गरिएको छ।
पहिलो पटक यसरी पुर्बमा सार्वजनिक विधुतिय रेल सेवा संचालन गर्ने बारेमा सार्बजनिक सुनुवाई भएको हो । सार्बजनिक सुनुवाईसँगै चाँडै नै रोल मार्ग निर्माण हुने हो की भन्ने कौतुहलता आम नागरिकमा गर्न थालेको छ ।
ईनरुवा–काँकडभिट्टा १०६ दशमलव ५९ किलोमिटर र इटहरी–विराटनगर लिङ्कखण्ड २० दशमलव १६ किलोमिटर निर्माण हुने परियोजनाको प्रस्ताव छ । झण्डै ९० अर्ब २ करोड ८२ लाख ८६ हजार २४० रुपैया लाग्ने अनुमान गरिएको छ।
विद्युतीय रेल मार्गको निर्माणले १९ दशमलव ६० हेक्टर वन क्षेत्र प्रभावित हुने बताईएको छ । यसबाहेक निजि संरचनाहरुको क्षतीपुर्तिको रकम पनि सोही अनुसार मापन गरिएको परामर्शदाता कम्पनीले जनाएको छ । दोहा ई जेभी विथ के आरएनए, सोसुङ एण्ड सिल्ट ईन एसोसिएशन विथ ईआरएमसी एण्ड मेटेरियल टेष्ट कम्पनीले परामर्शदाताको रुपमा काम गरेको छ । मरामर्शदाताका विज्ञ रिकेश चित्रकारले मार्गरेखा, स्टेसन क्षेत्र र प्रसारण लाइनसँगैको निजि जमिनको अधिग्रहण समेतको अनुमानित लागत २० अर्ब ६३ करोड ४० लाख ६९ हजार लाग्ने अनुमान गरिएको बताए ।
मोरङ ब्यापार संघमा आयोजित कार्यक्रममा बिभिन्न पालिकाका प्रमुखहरुको समेत उपस्थिती रहेको थियो । सार्बजनिक सुनुवाईमा बोल्दै भिम पराजुलीले परियोजनालाई सफल बनाउनको लागि महानगर तयार रहेको बताए । परामर्शदाताको तर्फबाट रिकेश चित्रकार र अभिषेक बि.सी.ले रेलमार्ग निर्माणको कारण, अबस्था त्यसबाट राज्यले लिनसक्ने फाईदाको बारेमा कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका थिए ।
ईनरुवा–काँकडभिट्टा खण्ड र विराटनगर–ईहटरी रेल्वे लिङ्क आयोजना राष्ट्रको आर्थिक विकासका साथै ब्यापार तथा पारबहन क्षेत्रमा उल्लेख्य टेवा पुर्याउने विशिष्ट महत्वको आयोजना रहेको मरामर्शतादाको निश्कर्ष छ । वातावरणमा पर्नसक्ने सबैखालका नकारात्मक असारलाई न्युनीकरण गर्दै सकारात्मक असरलाई बढावा दिन प्रतिबेदनमा उल्लेख गरिएको छ ।
यसैबिच बिराटनगरका स्थानीयले भने सार्बजनिक सुनुवाई जनतलाई लक्षित गरी हुनु पर्ने प्रतिक्रिया दिएका छन् । उनीहरुले ठुला होटल र पार्टी प्यालेसमा कार्यक्रम नगरी गाउँका प्रभाव क्षेत्रका सर्बसाधारणसँग सार्बजनिक सुनुवाई गरेर प्रतिबेदनलाई पुर्णता दिन आग्रह गरेका हुन् । वातावरणीय प्रभाव मुल्याङ्कनको प्रारम्भीक प्रतिबेदनमा प्रभाबित गाउँपालिका तथा नगरपालिकाहरुमा भोक्राहा गाउँपालिका, ईनरुवा नगरपालिका, ईटहरी उपमहानगरपालिका, बुढीगंगा गाउँपालिका, ग्रामथान गाउँपालिका, बिराटनगर महानगरपालिका, कटहरी गाउँपालिका, सुन्दर हरैँचा, बेलवारी नगरपालिका, कानेपोखरी गाउँपालिका, पथरीशनिश्चरे, उर्लावारी नगरपालिका, दमक, शिवसताक्षी, कन्काई, विर्तामोड, मेचीनगर नगरपालिका र कमल गाउँपलिकालाई लिईएको छ ।