यही वैशाख १५ गते हुने इलाम निर्वाचन क्षेत्र नम्बर २ को उपनिर्वाचनका लागि नेकपा एमाले मुख्य प्रतिस्पर्धीका रुपमा मैदानमा छ । तीन दशकदेखि निर्वाचन आफ्नो पक्षमा पार्दै आएको एमाले यस पटक युवा र राजनीतिकै नयाँ अनुहारलाई उम्मेदवार बनाएर मैदानमा छ । एमाले उपाध्यक्ष दिवंगत नेता सुवास नेम्बाङका छोरा सुहाङलाई उम्मेदवार बनाएर घरदैलो गरिरहेका बेला एमाले इलामका जिल्ला कमिटी अध्यक्ष एवं निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १ का प्रतिनिधि सभा सदस्य महेश बस्नेतसँग हामीले चुनावी कुराकानी गरेका छौं :
एमालेबा टनयाँ र युवा उम्मेदवार लिएर तपाईहरु मतदाताको घरदैलोमा हुनुहुन्छ । कस्तो प्रतिक्रिया पाइ रहनु भएको छ ?
एकदमै सकारात्मक प्रतिक्रिया पाएका छौं । मतदाताहरु हाम्रो युवा उम्मेदवार सुहाङ नेम्बाङ प्रति उत्साहित हुनुहुन्छ । युवा उम्मेदवार प्रति धेरै आशा र भरोसा गरेको पाएका छौं । सुहाङ प्रति अत्यधिक क्रेज देखिन्छ ।
अहिलेको निर्वाचन विगत भन्दा फरक देखिन्छ । नयाँ बैकल्पिक शक्तिहरु र स्वतन्त्र उम्मेदवारहरु मैदानमा हुनुहुन्छ । कस्तो महसुश भइरहेको छ ?
हामीलाई नयाँ शक्ति वा उम्मेदवाहरुको कुनै किसिमको असहज र चुनौति छैन । हाम्रा सैद्धान्तिक मतदाता सुरक्षित छन् । मतदाता थपिएका छन् र मत बढेको अवस्था छ । प्रतिस्पर्धामा आएका उम्मेदवाहरुका कारण केही मत तल माथि हुनु स्वाभाविक हो तर हामीलाई केही पनि समस्या छैन ।इलाम २ मा विगतकानिर्वाचनमा सुवास नेम्वाङ उम्मेदवार हुनुहुन्थ्यो ।
अहिले उहाँका पुत्र सुहाङ नेम्बाङ उम्मेदवार हुनुहुन्छ, तपाईहरुलाई कुनै असहज महशुस भएको छैन ?
पात्र प्रति वा उम्मेदवार प्रति केही विमती होला वा असन्तुष्टि होला तर राजनीति बुझेका मतदाताले आफ्नो सिद्धान्त छाडेका छैननन् । मतदाताले नयाँ नेता खोजेका छन्, युवा नेता खोजेका छन् । एमालेका मतदाता कहिल्यै विचलित हुँदैनन् । यसमा हामी ढुक्कछौं । तर मतदाताहरुमा पुराना दलहरु प्रति आक्रोश बढेको छ, भनिन्छ नि । यो बाहिर गरिने हल्ला मात्र हो । पुराना दलहरु प्रति विश्वास टुटेको छैन । एमाले प्रति अगाध विश्वास कायम छ । मैले अघि नै भने पात्र प्रति केही असहमति होला तर राजनीति बुझेका मतदाता पुराना दलहरु प्रति विश्वस्त हुनुहुन्छ । आफ्नो मूलधारलाई मतदाताले छाड्न सक्दैनन् ।
कोशी प्रदेश नामकरण विषयलाई लिएर पहिचानको मुद्दा पेचिलो देखिएको छ । पहिचानवादीका तर्फबाट उम्मेदवार मैदानमा हुनुहुन्छ ।
यसले एमालेलाई धेरै चुनौति छ भन्नेहरुलाई तपाईसँग के जवाफ छ ?
पहिचानवादीहरुको हामीलाई कुनै चुनौति छैन । उहाँहरु शान्तिपूर्ण राजनीतिमा आउनुभएको छ । पहिले उहाँहरु ढुंगा मुडा गर्नुहुन्थ्यो, अवरोध गर्नुहुन्थ्यो, गाडी जलाउनुहुन्थ्यो, अशान्त ढंगले लाग्नुहुन्थ्यो । अहिले शान्तिपूर्ण राजनीतिमा आउनुभएको छ । संविधान अन्तर्गत आएर शान्तिपूर्ण प्रतिस्पर्धामा आउनु स्वागत योग्य छ । उहाँहरु आफ्नामुद्दाहरु स्थापित गर्न बल गरिरहनु भएको छ । कतिसम्म सफलताप्राप्त गर्नुपर्छ त्यो पछिको कुरा हो । उहाँहरुले केही मत प्राप्त त गर्नुहोला तर निर्णायक बन्न सक्नुहुन्न ।
तर कतिपयले त पहिचानवादीहरुको मुद्दालाई वेवास्ता गरिए जातीयद्वन्दनिम्तिने आँकलन गरिरहेका छन नि ।एमालेले उहाँहरुको मुद्दालाई कसरी हेरेको छ ?
कुनैपनि विचार आयो भन्दैमा त्यसलाई द्वदसँग तुलना गर्नुहुँदैन । नयाँ विचारहरु आउँदैमा त्यसलाई खराब ठान्नु हुँदैन । उहाँहरु विरोधका नाममा गैरकानुनी गतिविधिमा हुनुहुन्थ्यो अब शान्तिपूर्ण प्रतिस्पर्धा आउनुभएको छ । यसले सबैलाई फाइदागर्छ । सबै जाती, बर्ग, समुदाय वा लिङ्गका विषयमा एमाले सँधै उदार छ ।
एमालेको मुख्य प्रतिस्पर्धीलाई र हालको मतको अवस्थालाई कसरी मूल्यांकन गरिरहनुभएको छ ?
परम्परागत रुपमा भन्नुपर्दा हाम्रो मुख्य प्रतिस्पर्धी नेपाली कांग्रेस नै हो । यसपटक कांग्रेसको मत घटेको छ । हिजो गठबन्धनमा रहँदा राम्रो मत ल्याउनुभयो,अहिले त्यस्तो छैन । विगतको इक्वेसन हेरेर अहिले मूल्याकंन गर्न मिल्दैन । केन्द्रको सत्ता समीकरणमा रहेका दलहरु मध्ये माओवादी केन्द्र लगायतका केही दल हामीसँग हुनुहुन्छ । त्यस हिसाबले एमालेलाई सहजभएको छ । सत्तामा रहेका अन्यदलहरु आफ्नो अस्तित्वका लागि लडिरहनुभएको छ । त्यसले हामीलाई केही असर गर्दैन । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीको कुरा गर्दा उहाँहरुको अघिल्लो मत १३ सय मात्रहो । यस पटक पनि मैदानमा आउनुभएको छ, त्यो उहाँहरुको स्वतन्त्रता हो ।
