इन्दु साह
विराटनगर । अमरजित साह दैनिक विराटनगरस्थित संसारीमाइस्थान आसपास आईसक्रिम व्यापारका लागि ठेला लगाउँछन् । उनी पछिल्लो छ वर्षदेखि आइसक्रिम बिक्री गर्दै आएका हुन् । तर, उनको यो व्यापारमा उनी नै पहिलो पनि हैनन् । उनी जुन ठेलामा व्यापार चलाईरहेका छन्, त्यो ३० वर्ष अगाडीदेखि उनका बुबा मनिष साहको सहयोगी हो । त्यसैले अमरजित आफ्ना बुबाको नाम उल्लेखित मनिस आइसक्रिमको बिक्री गर्ने गर्दै आएका हुन् ।
अमरजित विराटनगरको संसारी माईस्थान आसपासमा आईक्रिमको व्यापार चलाउँछन् । उनको परिवार नै यहि पेसामा आश्रित छ । उनका बुबा समेत आइसक्रिम बिक्री गरिरहेका छन् । बुवा मनिस र अमरजितले छुट्टा छुट्टै स्थानमा ठेला लगाउने गरेका छन् । अमरजितका अनुसार परिवार नै आइसक्रिमको व्यापारमा आवद्ध छौं र सन्तुष्ट पनि । जाडोको समयमा भने व्यापार ठप्प हुन्छ । गर्मीयाममा राम्रो कमाई हुने गरेको छ उनको भनाई छ । संसरीमाई स्थान, कलेजरोडका सडक छेउ, जलजला मोड, ट्राफिक चौक लगायतका स्थानमा आइसक्रिम बढी बिक्री हुने गरेको छ ।
गर्मी मौसम सुरु भएसँगै विराटनगरका सडक किनारमा आइसक्रिम बेच्ने ठेलाहरुको संख्या बढेको छ। तापक्रम बढ्दै जाँदा आइसक्रिमको माग पनि बढ्दै जान्छ । विशेषगरी विद्यार्थी र बच्चाहरुको आकर्षण स्थानीय ठेलामा बिक्री हुने आइसक्रिम धेरै खपत हुने गरेको छ । आईसक्रिम त युवा, बालबालिका एकदमै बढि रुचाउने गर्दछन् । विराटनगरका विभिन्न स्थानमा ठेलामा व्यपारीहरुले आईसक्रिम बेच्ने गरेको पाईन्छ । विराटनगरमा ठेलामा बिक्री हुने आइसक्रिमको विकल्पमा पार्लरहरु समेत उतिकै खुलेका छन् । तर, स्तरीय पार्लरहरुमा आइसक्रिमको मूल्य धेरै हुने भएकोले ठेलाका व्यापारीसँग सेवाग्राही पुग्ने गर्दछन् । मनिस आईसक्रिम नाम गरेको ठेला बिहान १० बजेदेखि बेलुका ८ बजेसम्म बजारमै लाग्ने गरेको छ । उनले विगत ६ वर्षदेखि यो व्यवसाय गर्दै आएका छन् । उनको ठेलामा दैनिक सय जना भन्दा ग्राहक आउने गरेको बताउँछन् । २५ रुपैयाँमा ३ वटासम्मको फ्लेवर भएको आईसक्रिम उनले दिने गरेका छन् । साथै उनकोमा लस्सि पीउन आउनेको पनि उत्तिकै भिड हुन्छ । ५० रुपैयाँ र ८० रुपैयाँमा लस्सि पाईन्छ । संसारी माईस्थानमा पिपलको छहारी हुने भएकोले पनि स्थानीय थकाई मेट्दै आईक्रिमको स्वाद लिन्छन् ।
आइसक्रिम चिसो खाद्य पदार्थ भए पनि बिहे, व्रतबन्ध, भोज, जन्मोत्सवलगायत शुभकाममा प्रयोग गरिँदै आएको पाइन्छ। खास गरी हुर्किराखेका किशोर–किशोरी एवम् युवा–युवतीहरूले विश्वभरि नै मन पराउने खाद्य वस्तु हो । नेपालमा २०३३ सालदेखि व्यावसायिक रूपमा आइसक्रिम उत्पादन तथा बिक्री वितरण हुन थालेको हो। हाल विभिन्न जिल्लामा गरी करिब १२० वटा आइसक्रिम उद्योग सञ्चालनमा रहेका छन्। नेपाल आइसक्रिम उद्योग व्यवसाय संघको तथ्यांकअनुसार नेपालमा वार्षिक १०१ करोड रूपैयाँ बराबर आइसक्रिमको बजारमध्ये औपचारिकतर्फ ६६ करोड, असंगठित उत्पादन १० करोड र बाँकी २४ करोड रूपैंयाँ बराबरको आइसक्रिम भारत (ठुलो परिमाणमा), इटाली, अमेरिका, थाइल्यान्ड, माल्टा, दुबई आदि मुलुकबाट आयात हुने गरेको छ। तर, खानमा मिठो आइसक्रिम गुणस्तरहीन भएमा स्वास्थ्यमा नकारात्मक असर पुर्याउँछ । आइसक्रिममा हुने क्यालोरी तथा फ्याटको मात्राले मोटोपन बढाउँछ । उच्च कोलस्ट्रोल भएका व्यक्तिले आइसक्रिम खाए पक्षघात हुन सक्छ । यसको सेवनले रक्तधमनीमा रोकावट ल्याई हृदयघात हुने सम्भावनासमेत हुन्छ । आइसक्रिममा सुगरको मात्रा हुने भएकाले मधुमेहका बिरामीलाई यसले असर पुर्याउँछ ।
कतिपय आइसक्रिममा ब्याक्टेरियासमेत भेटिन्छ । ती ब्याक्टेरियाले स्वास्थ्य बिगार्न सक्छ । तर, आइसक्रिमका फाइदा पनि उतिकै रहेका छन् । गुणस्तरीय आइसक्रिम खाँदा शरीरमा ऊर्जा पैदा गर्छ । आइसक्रिममा काब्रोहाइड्रेट र प्रोटिन प्रशस्त मात्रामा पाइन्छ । एक आइसक्रिममा औसत १ सय ३७ क्यालोरी हुन्छ । आइसक्रिम खाँदा तौल बढाउन र शारीरिक कमजोरी हटाउन मद्दत गर्दछ । आइसक्रिम क्याल्सियम, पोटासियम र फस्फोरसकोसमेत राम्रो स्रोत हो । यसले रक्तचापको स्तर व्यवस्थित गर्दछ । आइसक्रिमले दाँत, हड्डी र मांशपेसीलाई समेत मजबुत बनाउँछ ।
