काठमाडौं । निर्मल पुर्जा एक प्रख्यात नेपाली पर्वतारोही हुन् । उनले अनौठा विश्व कीर्तिमान कायम गरिसकेका छन् । सात महिनामा आठ हजार मिटरभन्दा अग्ला सबै १४ वटा हिमाल चढेर नयाँ कीर्तिमान राखिसकेका उनी केही दिनयतादेखि चर्को आलोचना खेपिरहेका छन् ।
सगरमाथा आरोहणका लागि टाँगिएको डोरी काटेर आरोहीलाई जोखिममा पारेको भन्दै पुर्जाले सामाजिक सञ्जालमार्फत आक्रोस पोखेपछि सरकारले त्यसको जवाफ नै दिनुपर्ने परिस्थिति आयो ।
सगरमाथा क्षेत्रबाट फेसबुकमा एक भिडिओ सन्देशमार्फत् उनले भनेका छन्, ‘हिमाल आरोहणका क्रममा यहाँ फोहोर र घृणित राजनीति हुने गरेको छ । अहिलेसम्म चुप लागियो । अब बोल्नैपर्ने भयो ।’ उनको यस्तो सन्देश विश्वभर फैलिएलगत्तै संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्ययन मन्त्रालयले विज्ञप्ति जारी गर्दै सोमबार दिउँसो सगरमाथामा सफल आरोहण भएको र पुर्जाले बताए अनुरुपको कुनै क्रियाकलाप नभएको बताएको छ।
उक्त अभिव्यक्तिपछि उनी यौन दुव्र्यवहारको अर्को आरोपको सामना गरिरहेका छन् । बेलायती नागरिकता लिइसकेका पुर्जाले धेरै महिलालाई दुव्र्यवहार गरेको भन्दै अमेरिकी पत्रिका न्युयोर्क टाइम्सले समाचार नै प्रकाशित गरिसकेको छ । शुक्रबार विभिन्न महिलाहरुसँग अन्तर्वार्ता गरि तयार पारिएको एक लेखप्रकाशित गर्दै टाइम्सले उक्त आरोप सार्वजनिक गरेको थियो । डिसेम्बरमा प्रकाशित एक संस्करणमा पेसेवर पर्वतारोही र पूर्वमिस फिनल्याण्ड लोट्टा हिन्ट्साले प्रसिद्ध पुरुष पर्वतारोहीको साथ एक विचलित घटना संक्षिप्त रूपमा वणर्न गरेकी छन् ।
मार्च २०२३ काठमाडौंको होटल सुइटमा भएको व्यापारिक छलफलको क्रममा उनले ‘लोटालाई विनास्वीकृति चुम्बन गरे’ सुश्री हिन्टसा र उनका सह-लेखकले फिनिश भाषाको पुस्तक ‘द माउन्टेन्स अफ माई लाइफ २’ मा लेखेका छन्-‘स्थिति बेतुक हो, अवास्तविक र अप्रिय थियो ।’
तर द न्यु योर्क टाइम्ससँगको अन्तर्वार्तामा सुश्री हिन्त्साले किताबमा वणर्न गरेको भन्दा उनको अनुभव बढी विचलित भएको बताइन् । र, उनको कथाले आरोहण संसारमा महिलाहरूले अझ खुला रूपमा कुरा गर्न थालेको चिन्तालाई हाइलाइट गर्दछ ।
सुश्री हिन्टसाले भनिन्, त्यो मानिस निर्मल पुर्जा थियो, जसको २०१९ को सफल क्वेस्ट विश्वको ८००० मिटरका सबै १४ वटा चुचुराहरू रेकर्ड समयमा आरोहण गर्ने प्रयासलाई लोकप्रिय नेटफ्लिक्स डकुमेन्ट्रीमा वणर्न गरिएको थियो ।‘उसले बेडरूममा लगि शर्ट, ट्रेकिङ सर्ट्स र अंडरवियर खोल्यो र मेरो ब्रा हटाउन खोज्यो’ उनले भनेकी छन्,‘बारम्बार उसलाई विना कुनै द्वन्द्व रोक्न खोजेँ । अन्ततः मेरो सामु हस्तमैथुन गरि एपिसोड समाप्त भयो ।’
त्यस्तै द टाइम्ससँगको अन्तर्वार्तामा सुश्री हिन्सा र अर्की महिला, जो पुर्जाको कम्पनीको पूर्व ग्राहक थिइन्, उनले पनि आफ्ना अनुभवहरू वणर्न गरेकी छन्, जसमा पुर्जाले उनीहरूलाई सहमतिविना चुम्बन गरे, आक्रामक र उनीहरूको इच्छाविरुद्ध यौन सम्पर्क गरे। उनीहरूले आफू शक्तिहीन भएको महसुस गरेको र पुर्जा रिसाउने कुरामा सचेत भएको बताएका छन्।
