लेख

गालीमा ‘ताली’, नाटक र नौटङगी

लेखनको प्रारम्भमै एउटा गालीका शब्द संयोजन भएको श्लोक हरफमा उल्लेख गर्नुप¥यो । जुन अहिले नेपाली समाजले तालीका लागि रुचाउँछ । चोर–चुतिया, हरामी बजिया आँख्ले, गधा, गुन्द्रुके उल्लु पटमूर्ख, पानी–मरुवा आलु–मुला हल्लुँडे ! उबेला (सानै) मा यति गालिका शब्द प्रहार प्रायः सबै नेपालीलाई भएकै होला । नजानेर वा �. . .


नसुनिएका प्रचण्ड !

एउटा भिषण आन्दोलनमार्फत राज्यव्यवस्था परिवर्तन गर्ने नेतृत्व गरेका माओवादी (नेकपा) का अध्यक्ष प्रचण्ड यतिबेला दोषका मात्रै भागिदार बनाईदैछन् । जसको नेतृत्वमा संघीयता, गणतन्त्र र समावेशितासहितको राज्यको पुर्नसंरचना भयो उनैलाई दोषको भागिदार मात्रै बनाउँदा नेपाली जनमानसमा २०५८-२०५९ आसपासको राजनीत. . .


विराटनगर प्रवेशद्वार, शहरको पहिचान खुलेन

प्रत्येक शहरको एक अलग पहिचान र मर्यादा छ । जसले शहरको गर्व र मूल्यहरू परिचय गर्दछ। विराटनगर एक महानगर हो। विराटनगरमा नेपालको औद्योगिक राजधानीको पनि चरित्र रहेको छ, जुन प्रायः जुट मिलका लागि लोकप्रिय छ। यसको आफ्नै धार्मिक मूल्यहरू, संस्कृति, उच्च उत्साही चाडहरू, अद्वितीय संरचनाहरू र जीवनशैली छन्। ज�. . .


अब कसको पालो? – सोफिया दाहाल

आज बिहानको अखबारमा यस्तो समाचार आएको थियो ; फेरी एक मासुमको बलात्कार भएको थियो। यस्तो खबर त सधै सुनिन्छ अचेल। नारी जसलाई हामी सृस्टि कर्ता भन्छौ यो त केवल अब भनाइमा मात्र सिमित रहेको छ। जुन नारीले गर्दा हामी यस सृस्टिमा जन्म लियौ आज त्यहि नारी सुरकक्षित छैनन् । कुनै न कुनै गल्लिमा कसै न कसै को नियत खराब भ�. . .


गर्भमै मारिन्छन् छोरी

लुम्बिनी साँस्कृतिक नगरपालिका– १० महिलवारकी एक महिलाले छोराको चाहनामा तीन पटकसम्म गर्भपतन गराइन् । पहिलो सन्तान छोरी जन्मिएपछि दोस्रोपटक गर्भवती हुँदा उनले भैरहवास्थित मेडिकलमा अल्ट्रासाउन्ड (भिडियो एक्स–रे) गराइन् । भु्रणको सन्तान छोरी भएको थाहा पाएपछि उनले गर्भपतन गराइन् । गर्भको शिशु छोरी रहे. . .


पउलो, भेरोनिका र क्याफे की परी

कफिको सुस्त उत्तेजना अनि विश्व साहित्यको मिश्रीत स्वाद लाई सयुक्त रुपमा प्रस्तुत गर्न को लागि शहरमा एउटा नया क्याफे खुलेको थियो । साहित्य प्रेमिको लागी आफनो मन पर्ने पुस्तक को साहित्यीक चर्चा का साथमा कफिको फरक स्वाद मा रम्नेहरुको भिड हुन्थ्यो क्याफे मा । हामी नि फुसर्द का साझँका केही घण्टाहरु बिताउ�. . .


मेरो सरकार….

म कृषक, बिहान बेलुका कडा परिश्रम गरेर अन्न उत्पादन गर्छु । म आफ्नो मात्र होइन सबैको घरमा पुग्ने अन्न उत्पादन गर्छु । तर मैले दिन रात काम गरे पनि म राम्रोसँग मिठो दुई गाँस खान किन सक्दिन ? म मौन छु । म रातमा निदाउन सक्दिन । मेरा आँखा बन्द कहिल्यै हुन सकेनन् । न मैले समयमा मल पाउछु न बीउ नै । मलाई आश्चर्य यस कुर�. . .


म नारी त्यतिबेला देखि कमजोर थिए, जतिबेला मेरो जन्म भयो …..

एन्जु शिवाकोटी विराटनगर । म दुर्गा, म अम्बे, म काली, म लक्ष्मी जे हुँ तर हुँ त नारी । म त्यतिबेलादेखि कमजोर थिए जतिबेला मेरो जन्म भयो । भन्दैन समाजले, भन्दैन परिवारले अनि भन्दैन धर्मले की नारी कमजोर हुन्छन् । बरु त्यसको प्रमाण प्रत्यक्ष–अप्रत्यक्ष देखाई दिन्छन् । धर्मले नारीलाई उच्च स्थानमा राखेको छ र म�. . .


इन्टरनेटले हुर्काएको पुस्ता- मनोज ओझा

उनको कोठा आकर्षक छ अनि प्रविधी युक्त पनि । रंगीन भिताहरुका माझमा भएका ठूला ठूला झयालहरुलाई सुन्दर पर्दाले ढाकीएका छन । मौसम सँगको प्रतिरक्षाका लागि तयार सिपाही झै कोठामा हिटर र कुलर दुवै तैनाथ छन । सानो टी टेवल माथीको वाइरलेस टेलिफोन ले संचारमाथीको सहजता लाई इङिगत गरेको छ । अरु थुप्रै भौतिक सामाग्री क�. . .


परिवर्तीत दृष्यहरु-मनोज ओझा

विदाको दिन केहि साथीहरु मिलेर हामी एउटा यात्रामा थियौं । मोरङ्गका ग्रामीण तथा साना बजारहरुको बिचबाट हाम्रो यात्रा अघि बढ्थ्यो । विविध प्रकारका मनिसहरु हाम्रो यात्राका दर्शनीय पात्रहरु थिए । हरिया खेतबाट बहेको चिसो हावा र तातो सडक सँग मित्तेरी गाँस्दै हामी यात्रामा देखिएका दृष्यहरुको भरपुर लाभ उठाई. . .


कोरोना र मेरो अनुभव : दबाई पनि छैन लुक्ने ठाउँ पनि छैन 

मेरो काका स्कुटर दुर्घटनामा पर्नुभएको साथै पुनः हृदयघात भएकोले म नोबेल अस्पताल बिराटनगरमा व्यस्त थिए । सबैतिर दसैंको रमझम थियो। बजारभरि दसैं किनमेलका लागि मान्छेको भीड हुन्थ्यो, अस्पताल पनि निकै भिड्भाड थियो । छिनछिनमा कोभिडले ग्रस्त भएका बिरामी आउने र मृत्यु भएका बिरामी प्लास्टिकले बेरेर निकाल्न�. . .


बेहोस् भएनौं सरकार !

पन्ध्र दिन अगाडी (असोज–१६) मोटरसाइकल लिएर बजार निस्केको, पोखरिया मा.वि. नजिक पुगेपछि एक्कासी आँखा बन्द भए झैं लाग्यो । टक्क अडिएँ र लामो स्वास लिएँ । टाउकोमा सामान्य दुखाई महशुस भयो । केहि बिसेक झैं लागेपछि दैनिक काम अनुसार बजारतर्फ लागें । दिनभर काम सकाएर साँझ घर फर्के । सन्चो नलागे झैं शरिर, आलस्य पनि थ�. . .