लेख

नुम नाथ प्याकुरेल स्थानीय निकायको निर्वाचन जसलाई स्थानीय सरकार भनि स्वीकार गरिएको छ, लोकतन्त्रको संस्थागत बिकासमा उच्च महत्वको छ। स्थानीय तहदेखिनै नेतृत्वको चयन र विकास हुने भएकाले यस्ता अभ्यासले समाजको लोकतान्त्रिक रुपान्तरणमा महत्वपूर्ण भूमिका हुन्छ। अधिकार र जिम्वेवारी बाँढफाड तथा विकास निर�. . .

नेपाल र भारतलाई छुट्याउनका निमित्त कुनै पर्खाल छैनन् अथवा भनौ नेपाल भारतमा खुल्ला सीमानाका कारण यसले अनेकौ समस्या निम्त्याएको कुरा सबैमा सर्वविदितै छ । खुल्ला सीमाका कारण अपराधका घटना बढ्ने तथा अपराधीले हात हतियार समेत भारतबाट ल्याउने गरेको घटना नौलो हैन । निश्चय नै नेपालमा भन्दा भारतीय सामाग्रीहर. . .

बिराटनगर – ४ बिराटनगर एक राजनीतिको ऐतिहासिक राजधानी हो | बिराटनगरले जुट मिलको आन्दोलन देखि प्रजातान्त्रिक आन्दोलन हुदै ठुला राजनीतिक परिवर्तनमा हातेमालो गरेको छ | २० बर्ष पछि हुन लागेको स्थानीय निकायको निर्बाचनले अहिले देश भरिनै उत्साह फैलिएको छ, त्यसमा बिराटनगर पनि अग्र पंक्तिमा आउछ | आफुले छानेको प. . .

उन्मुक्त कलम–६ यो लेख एउटा विकट यात्राको एक टुक्रा संस्मरण मात्र हो, जुन यात्राका लागि हामी काठमाडौँदेखि हिँडेका थियौँ । हाम्रो टोलीका अधिकांश सदस्यहरू भारतीय थिए । धेरै गुजरातका थिए, कोलकाता थिए, मुम्वईका थिए । पुरुष र महिला सरावरी जस्तै थिए । कोही कोही धनाढ्य नै थिए होलान् र त घमण्डी थिए । यात्रा गराउ�. . .

नेट चलाइहरेको रहेको थिए, एक्कासी एक चलचित्रको ट्रेलरतर्फ नजर प¥यो । नयाँ नेपाली चलचित्र घामपानीको ट्रेलर रहेछ । ट्रेलरले असाध्यै मन छोयो, तत्काल आइसिनेमा, इटहरीको नम्बरमा डायल गरे । चलचित्रको शो मध्यान्न १२ बजेको छ भन्ने सुन्नासाथ दोधारमा परे । किनकी त्यसबेला ११ बज्नै लागेको थियो र म इटहरी भन्दा करीब ३. . .

उन्मुक्त कलम–५ माया तल बग्छ पानी जस्तो । आमा बाबुको मन छोराछोरीमाथि, छोराछोरीको मन ढुङ्गामुढामाथि भन्ने उखान त्यसैकारण बनेको हो । सबै मान्छे केटाकेटी भएरै आएका हुन्, त्यसैले विकसित मुलुकहरूले बालबालिकाका लागि अलग्गै नीति निर्माण गरे । संयुक्त राष्ट्र संघले पनि अलग्गै सम्बोधन ग¥यो । यस अनुपातमा बृद्�. . .

नेपालमा आजकल युवाहरुमा यस्तो ट्रेन्ड आएको छ, सके नेपालमा केही गर नसके नर्स बिहे गरेर बिदेश जाउ। न्याय नपाए गोर्खा जाउ भन्ने उखानलाई परिणत गरेर गरि खान नसके नर्ससंग डिपेनडेन्टमा अष्ट्रेलिया जाउ भन्ने अवस्था सृजना भइसक्यो। साच्चै हामी नर्स बिदेशीने माध्यम मात्र हौ त? हरेक बर्ष नेपालमा २५ लाख युवाहरू बि�. . .

[perfectpullquote align="right" cite="" link="" color="" class="" size=""]राजतन्त्रको बेलामा राजाको सम्मानमा उनी देश बाहिर जाने र आउने दिन बिदा दिइन्थ्यो । के अहिले गणतन्त्र आइसकेपछि हामीले छानेका हाम्रै प्रतिनिधिलाइ पनि आफु सर्वोच्च र विसिष्ट हुँ भन्ने भ्रम देखाउनका लागि सार्वजनिक विदा दिने अधिकार छ ?[/perfectpullquote] अहिले हामी इतिहासको त्यो काल खण्डम�. . .

उन्मुक्त कलम–४ समयले पात्रो फेर्यो । बितेको पात्रोले के गर्यो र के गरेन भनेर मूल्याङ्कन गर्ने दिन थियो तर फुर्सद कसैलाई छैन । मुलुकमा चुनाव लागेको छ अनि फुर्सद छैन, मधेशमा आन्दोलन जागेको छ अनि फुर्सद छैन । आगामी पात्रोले के गर्नु पर्छ ? र के गर्नु हुँदैन ? त्यसको कार्यक्रम बनाउनु पनि कसैलाई खाँचो छैन । क�. . .

आज संसार २०१७ मा अवस्थित छ, जबकी हामि नेपाली २०७३ सालमा छौ । सम्बतको हिसाबले हामि संसारभन्दा झन्डै ५६–५७ बर्ष अगाढी छौ, तर विकासको दृष्टिकोणले हेर्ने हो भने हामि सदियौ पछि परेका छौ । २४१ बर्षअधि जतिबेला अमेरिका स्वतन्त्र भएको थिएन, त्यसबेला हामीले पाटनको कृस्ण मन्दिर र बसन्तपुरको हनुमान ढोका बनाइसकेका. . .

खुटी भनेको गोठ हो । भारतको आसाम राज्यमा नेपालीहरूको गोठ हुन्छ जङ्गलमा । त्यो गोठलाई गोठ नभनेर खुटी भनिन्छ । त्यस्तै जङ्गलको खुटीमा एक रात बास बस्ताको संस्मरण हो यो । ब्रह्मपुत्र नदी भारतको एक प्रसिद्ध नदी हो । कैलाश मानसरोवर उद्गमस्थल रहेको ब्रह्मपुत्र नदी दुई हिमाली रेन्जको बीचबाट तिब्बतको पठारै पठ�. . .

नुम नाथ प्याकुरेल राष्ट्रमा किसिम किसिमले द्वन्दवात्मक राजनीतिको प्रयोग गरिदै छन्। मूलधारका हुन् या पहिचानवादी, जनजाति हुन् या मधेसवादी, प्रत्येकको राजनीतिक उपस्थितिको आधार घृणा तथा हिंसा नै थियो र विद्ममान छ। द्वन्दवको अभ्यास एकांकी रुपमा प्रयोग गरिएको छ। नेपाली राजनीतिमा अधिकारको लडाइ जनताको न�. . .