लेख

नेपाल किन गरिब छ ?

आज संसार २०१७ मा अवस्थित छ, जबकी हामि नेपाली २०७३ सालमा छौ । सम्बतको हिसाबले हामि संसारभन्दा झन्डै ५६–५७ बर्ष अगाढी छौ, तर विकासको दृष्टिकोणले हेर्ने हो भने हामि सदियौ पछि परेका छौ । २४१ बर्षअधि जतिबेला अमेरिका स्वतन्त्र भएको थिएन, त्यसबेला हामीले पाटनको कृस्ण मन्दिर र बसन्तपुरको हनुमान ढोका बनाइसकेका. . .


एक रात खुटीको बास – कृष्ण अधिकारी

खुटी भनेको गोठ हो । भारतको आसाम राज्यमा नेपालीहरूको गोठ हुन्छ जङ्गलमा । त्यो गोठलाई गोठ नभनेर खुटी भनिन्छ । त्यस्तै जङ्गलको खुटीमा एक रात बास बस्ताको संस्मरण हो यो । ब्रह्मपुत्र नदी भारतको एक प्रसिद्ध नदी हो । कैलाश मानसरोवर उद्गमस्थल रहेको ब्रह्मपुत्र नदी दुई हिमाली रेन्जको बीचबाट तिब्बतको पठारै पठ�. . .


वैकल्पिक राजनीतिक वहस

नुम नाथ प्याकुरेल राष्ट्रमा किसिम किसिमले द्वन्दवात्मक राजनीतिको प्रयोग गरिदै छन्। मूलधारका हुन् या पहिचानवादी, जनजाति हुन् या मधेसवादी, प्रत्येकको राजनीतिक उपस्थितिको आधार घृणा तथा हिंसा नै थियो र विद्ममान छ। द्वन्दवको अभ्यास एकांकी रुपमा प्रयोग गरिएको छ। नेपाली राजनीतिमा अधिकारको लडाइ जनताको न�. . .


महाकालीमा नांगो देखिने राष्ट्रवाद !

प्रकाश रिजाल पंक्तिकार साहित्यकार होइन । पत्रकार पनि होइन । राजनीतिज्ञ त झनै हुँदै होइन । हो त केवल एक सजीव प्राणि, जोसँग चेतना छ । संसारलाई देख्ने दुई चर्म चक्षुहरु छन् र छ शरीरको २ प्रतिशत तौल बराबरको आम मानिसहरुमा जस्तो हुने एउटा मस्तिष्क । साह्रै धेरै भएमा आम मानिसको चेत छ । वस् यही हो । हरेक व्यक्तिक�. . .


किटजन्य रोगबारे बेलैमा सोचौं

कल्पना पौडेल नेपाल कीटजन्य रोगको उच्च जोखिममा रहे पनि नियन्त्रणका लागि जनशक्तिको अभाव छ । सरकारले कीटजन्य रोगको नियन्त्रणका लागि हरेक क्षेत्रीय अस्पतालमा दरबन्दी कायम गरे पनि हेटौँडामा रहेको कीटजन्य रोग अनुसन्धान तथा तालिम केन्द्रबाहेक अन्य अस्पतालमा विज्ञको दरबन्दी खाली छ । केन्द्रमा पनि पारास�. . .


एउटै नामका स्थानीय निकाय 

खेमचन्द्र अधिकारी  राज्यको पुनर्संरचनाअन्तर्गत भएको स्थानीय तहको पुनर्संरचनामा गाउँपालिका, नगरपालिका, उपमहानगरपालिका र महानगरपालिका गरी जम्मा ७ सय ४४ वटा स्थानीय निकाय भए पनि र धेरै निकायको नयाँ नाम राखिए पनि एउटै नाम भएका निकाय पनि धेरै रहेका छन् । अझ आपसमा सिमाना जोडिएका २ जिल्लामा नै त्यसरी एउट�. . .


तराईमधेस वहस भाग-२

नुम नाथ प्याकुरेल भाग १ पढ्नुहाेस् तराईमधेस वारेमा जति वहस हुन्छ, त्यहाँका नागरिकमा त्यतिनै चेतना फैलने र समालोचनात्म दृष्टिकोणको विकास हुन गई आफ्ना अधिकार र कर्तव्यको ज्ञात तथा अधिकार प्राप्तिका सकारात्मक र दीर्घकालिन उपायहरूको खोजि गरि समग्र मिश्रित जनसंख्या माझ सद्भाव र सहिष्णुता र सहृदयता स्�. . .


राजनीति किन र के का लागि ?

वसन्त अधिकारी जसरी एउटा बिउभित्र विशाल रुख हुने सम्भावना लुकेको हुन्छ त्यसैगरी मानिसभित्र पनि अथाह सम्भावना लुकेको हुन्छ । मानिस सम्भावनाको पर्यायवाची हो भन्दा अतिशयोक्ति नहोला । पशु–पशुको रूपमा जन्मिन्छ र पशुको रूपमा नै मर्दछ, तर मानिस–मानिसको रूपमा जन्मे पनि चेतनाको स्तरलाइ उठाई भगवानसम्म बन्न . . .


सकिन्छ विराटनगरको विकास गर्नलाई – निर्मल भण्डारी

निर्मल भण्डारी एशियालीदेश सिंगापुर, युरोपको विकसित देशभन्दा कुनै फरक छैन् । अति सुन्दर, व्यवस्थित, सफा सिंगापुर देखेर मलाई हास उठ्यो । अनि लाज पनि लाग्यो । हाँस किन उठ्यो भने, हाम्रो नेताले नेपाललाई सिंगापुर बनाउछु भनेर भाषण गरेको सुनेकोले । लाज लाग्यो आफ्नो देशलाई केही गर्न नसकेकोमा । अनि सोचे । ती नेत. . .


राजनीतिक तरलताको तुलना – कृष्ण अधिकारी

कृष्ण अधिकारी सन् १९७० को दशकतिर विविसीको हिन्दी सेवा अत्यन्तै चर्चित थियो । पाकिस्तानबाट पूर्वी पाकिस्तान छुट्टिन बल गर्दै थियो । पूर्वी पाकिस्तानलाई बङ्गलादेश बनाउने ठूलो सहयोगी भारत थियो । अन्ततः पृथकतावादी नेता शेख मुजिवुर्रहमान सफल भए र बङ्गलादेशका राष्ट्रपिता बने भने पाकिस्तानका जुल्फीकर अ. . .


हारलाई पनि स्वीकार गर्न सक्नुपर्छ – भूमिका पाख्रिन

पछिल्लो समयदेखिको अपराजित यात्रालाई कायम राख्ने दाउमा रहेको नेपालको सपना एकाएक रिजाल मेमोरियल स्टेडियममा तुहिएसँगै नेपाली खेलकुद वृत्तमा मात्र नभएर नेपाली फुटबल समर्थकहरुमा नेपाली फुटबलको अवस्थाबारे चर्चा सुरु भएको छ । विशेषगरी सामाजिक सञ्जालहरुमा नेपाली फुटबलसामु चर्चापरिचर्चा बढेको हामी दे�. . .


“लास्ट थर्स्डे”

  [caption id="attachment_9212" align="alignleft" width="155"] लेखक: बसन्त अधिकारी[/caption] “उधमी बन्न चाहने वा उधमसिलता सम्बन्धि ज्ञान लिन चाहने कुनैपनि युवाले “लास्ट थर्स्डे” (Last Thursday’s) कार्यक्रममा भाग लिन जरुरि छ । पहिला म यो बिषयसंग त्यति सरोकार राख्दिन थिए, तर जबदेखि मैले यस कार्यक्रममा सहभागिता जनाउन थाले मैले सफल उधमीहरुबाट धेरै सिक्ने . . .