साहित्य संसार

चारु

-शिखा खतिवडा दैवले साथ दिऊन मान्छेले साथ छोडेर केही हुँदैन ए स्वार्थीहरु हाे ! बकमफुसे नाता तोडेर केही हुदैन हुन त तिम्रो जति आम्दानी नहोला मेरो पक्कै पनि स्वतन्त्र बाँचिन्छ गुलामी नोकरी फोडेर केही हुँदैन आफ्नो कर्तव्य अनि जिम्मेवारी पूरा गर्छु मैले पनि तिम्राे हनुमानले मेराे बिरुद्ध हात जोडेर के�. . .


गजल

-सविना श्रेष्ठ बेला बेला सम्झन्छु म तिमीलाई मन पराएको दिन खुसिको सिमा पार भकोहो त्यो मुटु पाएको दिन। जे छ छ हुनुपनी त पर्छ हो दुनियाँले सम्झाएका कुरा ढुक्क थिएँ जिन्दगीमा सहाराको हात समाएको दिन मलाई था छ यो समाज अनि तिनै रुढीबादी कुराहरु कसरी भुलौं भन्नुस् न ए महोदय दलित बनाएको दिन। मन मिल्यो उमेर म. . .


हाम्रो घरमा पनि दशैँ आउँछ

-निशु कार्की दशैँ आउँछ,तिहार आउँछ परदेशीलाई घाउ दिएर जान्छ चाडवाड आउँछ,बाहर ल्याउँछ यसै याद आउने घर,अझ रुने ठाउँ दिएर जान्छ समहालिनु पर्छ,चित बुझाउनै पर्छ,तर मन बुझाउन गाह्रो छ,याद नै न आएसर बिर्सन अझ अफ्ठयारो छ आखिर घरको खम्बा परदेश गएको पिल्लर हुँ म तिम्रा लागि खुसी पैसा हुनसक्छ मित्र मेरा बा आमाको. . .


गजल

-सृष्टि सावित्रा सोचिरहेछु जिन्दगी यस्तो ठाउँमा ठक्कर लागोस् हर कोहिलाई एकपटक ठोक्किने रहर लगोस् उसले कहिल्यै नसकोस् मेरो क्षमताको तौल गर्न दुश्मनलाई मेरो आँखा अगाडि पर्न डर लागोस् मलाई एक्लै हिँड्नु छ अब जीवनको लक्ष्य भेट्न चाहे छातीमा गोली चाहे पाउमा पत्थर लागोस् भगवान अरु केही माग्दिन एउट�. . .


तिमीलाई कसरी नेता मानौ !

-बसन्त घिमिरे न हावादारी भाषण छ न झुट्टा आश्वासन छ न कुनै अहंकार छ न कुटिल विचार छ तिमी नेता बन्ने खै कुन आधार छ ? तिमिलाई म कसरी नेता मानौँ ! न विपक्षीलाई गालि छ न अपराधीलाई ताली छ न गुन्डाको भेला छ न सेटिङको खेला छ न माफियासँग उठबस छ न इज्जत जोगाउने सकस छ तिमी नेता बन्ने खै कुन व्यवहार छ? तिमीलाई म कसरी . . .


बाल्यकालको दशैँ : आमाको रोजाई अन्तिम रोजाई हुन्थ्यो

सुजता लिम्बू दशैँमा कस्तो लुगा सिलाउने ? अनि दशैँमा कहाँ–कहाँ जाने ? विद्यालयमा दशैँ विदा हुनुअगाडी साथीहरुसँग यस्ता खालका संवाद खुब हुन्थ्यो । त्यो समय प्रविधिको पहँुच थिएन । एकअर्काबीचको सामिप्यता निक्कै प्रगाढ थियो । विदाको समय दशैँमा घरको भित्ताहरुमा चुन, कमेरोले पोत्न छिमेकी घरका साथीभाईहरुक�. . .


मित्रता

-पुष्पा नेपाल (सुवेदी) असल मित्र बनेर सदासदा अडिग बन्दछ मित्र यथार्थमा ह्रदयमा बस मित्र बनी तिमी अनि पलाउँछ सुन्दर मञ्जरी ( १) मलम बन्छ हुँदा पिर गाथमा बलि चढाउँछ जीवन साथमा असल मित्र उही हुन सक्दछ सफरमा पनि जो छवि बन्दछ(२) जब सधैँ दिल हुन्छ पवित्रता अमर बन्छ त्यही सुन मित्रता चुडिँनु हुन्न कसेपछि बन्�. . .


ए दैव !

-शिखा खतिवडा ए दैव ! दैव तैँले किन चुँडाल्दैछस् मेराे मुटुकाे टुक्रालाई सक्छस् भने पछार या लछार यहाँ म झुत्रालाई ओठ निचारिस् पेट चिरा पारिस् मरेन रिस अझै कलेजै खाएर रगतले चुठिस् तँ भित्र दया जागेन कतै ? सृष्टिको उपहारमाथि बारम्बार प्रहार गर्छस् किन उसकाे साटाे हे दैव अब मलाई नै याे धराबाट छिन । मेरा�. . .


डलरमा साटिएका खुसीहरु

-वसन्त घिमिरे मैले जानी जानी तिमिले देखेकाे तिम्राे उज्वल भविष्यको लागि मैले देखेकाे मेरो कहालीलाग्दो जीवन राेजेकाे हुंँ तिम्रा सुन्दर सपनाहरु पूरा गर्न मेरा आँसुहरु लुकाउन खाेजेको हुँ अब खुसीका दिन आउछन् भन्दै आफ्नै मनलाई मैले ढाँटीदिएकाे हुँ मलाई थाह छ मैले कुनै बाटो नदेखेपछि तिमीलाई डलरमा �. . .


दाग

-निर्मला देवी तिम्सिना 'कान्छी' राम्रो चीज सबैलाई मन पर्छ । मेरो पढाई राम्रै भएकोले सरहरुले खुब माया गर्नु हुन्थ्यो । साथीहरु पनि नोट सार्न सकिन्छ भनेर माया गर्थे । म भन्दा जान्ने साथीले पनि माया गर्दथे तर केही नजान्ने अन्तिम बेन्चहरुले अलि रिस गर्दथे किनकि उनीहरूले जति कोसिस गरे पनि मेरो स्थान लिन सक्�. . .


गजल

-सविना श्रेष्ठ बिना गल्ती सजाय जेलमा सढाएर सके हत्याराहरु यो देशमा अझै बढाएर सके पद र पावर भएपछि निमुखाहरु रुएको हो नेताभन्ने बित्तिकै मनमा घृणा गढाएर सके रगतको खोलो तर्न बाध्यतामा पुगेका युवा मसाल जुलुस संगै एक अर्का लडाएर सके हरियाली सान्त र स्वाच्छ देश नेपाल हाम्रो चुचुरोमा बसि फेँदीबाट आगोल�. . .


पुस्तक समीक्षाः ‘शब्दविम्बमा सत्यमोहन’ का बहुआयाम

काठमाडौँ । ‘हितोपदेश’ सुभाषित श्लोकको संस्कृतमा एउटा उक्ति छ, ‘एकश्चन्द्रस्तमो हन्ति न च तारागणोकपि च’ अर्थात् “आकाशमा करोडौँ ताराहरू छन् । तिनले राति उज्यालो दिन सकेका हुँदैनन, करोडौँ भएर पनि के गर्नू तर एक्लो चन्द्रमाले रातको अन्धकारमा उज्यालो दिन सक्छ, अँध्यारालाई नाश गरिदिन्छ र त्यसमा पनि त्यो �. . .