साहित्य संसार

हाम्रो घरमा पनि दशैँ आउँछ

गजल

तिमीलाई कसरी नेता मानौ !

बाल्यकालको दशैँ : आमाको रोजाई अन्तिम रोजाई हुन्थ्यो

सुजता लिम्बू दशैँमा कस्तो लुगा सिलाउने ? अनि दशैँमा कहाँ–कहाँ जाने ? विद्यालयमा दशैँ विदा हुनुअगाडी साथीहरुसँग यस्ता खालका संवाद खुब हुन्थ्यो । त्यो समय प्रविधिको पहँुच थिएन । एकअर्काबीचको सामिप्यता निक्कै प्रगाढ थियो । विदाको समय दशैँमा घरको भित्ताहरुमा चुन, कमेरोले पोत्न छिमेकी घरका साथीभाईहरुक�. . .


मित्रता

-पुष्पा नेपाल (सुवेदी) असल मित्र बनेर सदासदा अडिग बन्दछ मित्र यथार्थमा ह्रदयमा बस मित्र बनी तिमी अनि पलाउँछ सुन्दर मञ्जरी ( १) मलम बन्छ हुँदा पिर गाथमा बलि चढाउँछ जीवन साथमा असल मित्र उही हुन सक्दछ सफरमा पनि जो छवि बन्दछ(२) जब सधैँ दिल हुन्छ पवित्रता अमर बन्छ त्यही सुन मित्रता चुडिँनु हुन्न कसेपछि बन्�. . .


ए दैव !

-शिखा खतिवडा ए दैव ! दैव तैँले किन चुँडाल्दैछस् मेराे मुटुकाे टुक्रालाई सक्छस् भने पछार या लछार यहाँ म झुत्रालाई ओठ निचारिस् पेट चिरा पारिस् मरेन रिस अझै कलेजै खाएर रगतले चुठिस् तँ भित्र दया जागेन कतै ? सृष्टिको उपहारमाथि बारम्बार प्रहार गर्छस् किन उसकाे साटाे हे दैव अब मलाई नै याे धराबाट छिन । मेरा�. . .


डलरमा साटिएका खुसीहरु

-वसन्त घिमिरे मैले जानी जानी तिमिले देखेकाे तिम्राे उज्वल भविष्यको लागि मैले देखेकाे मेरो कहालीलाग्दो जीवन राेजेकाे हुंँ तिम्रा सुन्दर सपनाहरु पूरा गर्न मेरा आँसुहरु लुकाउन खाेजेको हुँ अब खुसीका दिन आउछन् भन्दै आफ्नै मनलाई मैले ढाँटीदिएकाे हुँ मलाई थाह छ मैले कुनै बाटो नदेखेपछि तिमीलाई डलरमा �. . .


दाग

-निर्मला देवी तिम्सिना 'कान्छी' राम्रो चीज सबैलाई मन पर्छ । मेरो पढाई राम्रै भएकोले सरहरुले खुब माया गर्नु हुन्थ्यो । साथीहरु पनि नोट सार्न सकिन्छ भनेर माया गर्थे । म भन्दा जान्ने साथीले पनि माया गर्दथे तर केही नजान्ने अन्तिम बेन्चहरुले अलि रिस गर्दथे किनकि उनीहरूले जति कोसिस गरे पनि मेरो स्थान लिन सक्�. . .


गजल

-सविना श्रेष्ठ बिना गल्ती सजाय जेलमा सढाएर सके हत्याराहरु यो देशमा अझै बढाएर सके पद र पावर भएपछि निमुखाहरु रुएको हो नेताभन्ने बित्तिकै मनमा घृणा गढाएर सके रगतको खोलो तर्न बाध्यतामा पुगेका युवा मसाल जुलुस संगै एक अर्का लडाएर सके हरियाली सान्त र स्वाच्छ देश नेपाल हाम्रो चुचुरोमा बसि फेँदीबाट आगोल�. . .


पुस्तक समीक्षाः ‘शब्दविम्बमा सत्यमोहन’ का बहुआयाम

काठमाडौँ । ‘हितोपदेश’ सुभाषित श्लोकको संस्कृतमा एउटा उक्ति छ, ‘एकश्चन्द्रस्तमो हन्ति न च तारागणोकपि च’ अर्थात् “आकाशमा करोडौँ ताराहरू छन् । तिनले राति उज्यालो दिन सकेका हुँदैनन, करोडौँ भएर पनि के गर्नू तर एक्लो चन्द्रमाले रातको अन्धकारमा उज्यालो दिन सक्छ, अँध्यारालाई नाश गरिदिन्छ र त्यसमा पनि त्यो �. . .


गजल

-किस्मत खतिवडा यसकारण केहि हद खुशी मिलेको छ खुट्टा गुमाए पनि बैशाखी मिलेको छ दुश्मनले एकपटक लडाएर गएथे बारम्बार लडाउने दोस्ती मिलेको छ यसैयसै यो मन बिरक्तिएको बेला एकैछिन मन भुलिन्छ,भट्टी मिलेको छ भो अब बिर्सि 'किस्मत'छोडी जानेलाई यो सम्झी अब तलाई आजादी मिलेको छ. . .


गजल

-कमलराज बिष्ट मगर म तिमीलाई बिर्सिन्न तिमीले सिकायौ। म आफैलाई चिन्न तिमीले सिकायौ। मैले त यो दिल सित्तैमा सुम्पिए पैंसा हाली किन्न तिमीले सिकायौ। बोतलको नसा छिनभरमै उत्रिन्छ यो प्रेम हो सिधिन्न तिमीले सिकायौ। यो सास रहुञ्जेल तिमीलाई पर्खे समयले पर्खिन्न तिमीले सिकायौ। सुनसान रात यो तिमी छैनौ . . .


गजल

-सृष्टि सावित्रा हरेक रात सपना हरुको उठान हुन्छ अचेल यसैगरी मेरो बिहान हुन्छ नजर जुधेकै हुँदैन जीवन काट्ने सँग मन दुखाउने सँग पहिल्यै चिनजान हुन्छ परेलीहरु हरेकदिन सागरमा डुबेपनि ओठ भनेको डुङ्गा हो संधै मुस्कान हुन्छ म हारिदिन्छु तिमी जितेर उपहार जानू आउ यसपटक तिम्रो सम्मान हुन्छ कोही भएझैं ला. . .


पुस्तक समीक्षा : सङ्घर्षले खारिएका थपलियाका ‘जीवन उपयोगी विचारहरु

प्रकाश सिलवाल/रासस काठमाडौँ । मान्छेका सुख, दुःख, माया, घृणा सबै व्यवहारको कसीमा जाँचिएका हुन्छन् । बौद्धिकरुपमा सक्षम र वैचारिकरुपमा सशक्त हुने तर व्यवहारमा राम्रो नहुने मानिसले समाजलाई केही दिन सक्दैनन् । मानव मस्तिष्कमा परिस्थिति, समय, अवस्था, घटना, व्यवहारले कालजयी भनाइ प्रकट हुन्छन् । यस्तै–यस्�. . .


गजल

-अम्बिका अधिकारी आकाशबाट जुन ताराले, देख्ने बेलामा आउनु मनका सबै पीर व्यथाहरु लेख्ने बेलामा आउनु । हिजाेसम्म अन्जान थियाै समयले नजिक्यायाे पर्खाइमा जल्याे मुटु , सेक्ने बेलामा आउनु । डाेली सजाई जन्तीसहित तिम्राे घरमा आउला घुम्टाे ओढी लजाई लजाई, छेक्ने बेलामा आउनु । दुवै मुटु एउटै धड्कन लामाे श�. . .