साहित्य संसार

र पनि है

“बा”

स्वर्गिय मुमताजलाई शाहजहाँको पत्र

असार पन्ध्र

-बीरबल खड्का असार पन्ध्र, धान दिवस, सिम सिम झरीमा हिलो माटो खेत मै हो जोत्ने खन्ने धान रोप्ने,नै हो मानो खाएर मुरी उब्जाउने, कति पबित्र छ असार पन्ध्र , तपाईं हामी बाउसे रोपार नै हो । धान रोपेर धान दिवस मनाउने दही सग चिउरा मिसाउने आज असार पन्ध्र । धान रोपेर नै मनाउने हो ।। असार पन्ध्र अवस्था चहि यस्तो छ क�. . .


जय किसान

- चन्द्रदेव महतो नेपाल देशके कहत कृषि प्रधान सबके खाना देत किसान मेहनत और लगानी करत किसान सस्तामे बेचत नीक सामान किसानके नै रहत जान जागु जागु किसान..........(१) भोर दुपहर और साम किसान खुब कारत काम किसानके जिन्दगीमे नै छै आराम साक्षीमे कहत भगवान भगवान जागु जागु किसान............(२) किसानके आम्दानी फलफूल,मकै,गहु. . .


जुत्ता

-सुरज दाहाल जुत्ता , खुट्टा जोगाउने अस्त्र मात्र हैन युगौ देखिको वर्गिय वस्त्र हो जुत्ता इतिहास हो जुत्ता वर्तमान हो र तिमि कसैको जुता चाटन सक्छौ भने जुत्ता तिम्रो भविष्य पनि हो हो !, जुत्ता तिम्रो धरातलमा मात्र छैन यो तिम्रो उच्चाई पनि हो जस्तो कि लुइस चौधौ दश इन्च लामो जुत्तामा अग्लो शासन गर्थे . . .


सानो बाल्यकाल

-द्वारिका नेउपाने गुल्ली डन्डा(डन्डी बियो) गुच्चा खेल जिन्दगी ख्याल ठट्टा होइन भ्यागुताको बिहे अनि पुतली सङ झ्यानाकुटी होइन खोपी अनि ढ्याकी खेल लुका मारी छुइ पनि होइन चि मुसि चि खेल एति एति पानी गङा रानि ढिकी च्याउ पनि होइन पिट्टो सङ भाग्ने लट्टु घुमाउने तिति खेल्ने जीवन होइन क्यारेम बोरिक . . .


किन चिन्ता गर्छौ तिमी

-राकेश मण्डल जसलाई तिम्रो वास्तै छैन, किन उसको चिन्ता गर्छौ तिमी।। जो तिम्रो साथ दिनै चाहदैन किन उसको भर पर्छौ तिमी जसले तिमीलाई कहिले याद गर्दैन किन उसलाई याद गर्छौ तिमी जोसँग तिम्रो लागि समय नै छैन किन उसको लागि समय बर्वाद गर्छौ तिमी नगर कसैलाई एकतर्फि माया एकतर्फी मायामा जिउँदै मर्छौ तिमी जस�. . .


लुप्त प्रेम

-निर्मला देवी तिम्सिना सामान्य कुरा प्राय भइरहन्छ । त्यति सम्झना रहँदैन । असामान्य कुरा एक चोटि भए पछि सधैं भरी सम्झना रहन्छ । आफैभित्र हुँदा जिन्दगी भरि रहन्छ तर आफूभन्दा बाहिर गयो भने पुस्तौं पुस्ता सम्म पनि रहन सक्छ। आख्यानको रुपमा रहन सक्छ ,मजाकको रुपमा रहन सक्छ ,लोक कथा बन्न सक्छ , गीत बन्न सक्छ ,कवि. . .


गजल २१०

-कविता केशरी वियोगी कहानी छ उनको र मेरो। भिजेको सिरानी छ उनको र मेरो। परेली उघारी नहेरे कसैले दुखेसो र पानी छ उनको र मेरो। न वर्षा छ आँघी नकाली घटा छ मनैमा तुफानी छ उनको र मेरो। नसम्झी कुनै दिन बितेको कहाँ छ बसेको कुबानी छ उनको र मेरो। छ घुर्रो अडेको समातेर नेती बिचैमा मदानी छ उनको र मेरो।. . .


प्रेम किन गरिनु पर्छ?

-बिबेक पोखरेल प्रेम एक जटिल भावना हो जुन मानव इतिहास भर अनगिन्ती छलफल र बहसको विषय भएको छ । कसै-कसैको तर्क छ कि प्रेम मानव अस्तित्व र खुशीको लागि आवश्यक छ, जबकि अरूले तर्क गर्छन् कि यो केवल एक जैविक आवेग हो जसले कुनै वास्तविक उद्देश्य पूरा गर्दैन। तपाई यस मुद्दामा जहाँसुकै खडा भए तापनि तथ्य यो छ कि धेरै मान�. . .


उ अल्छी भयो

-द्वारिका नेउपाने उ त्यहाँ पारी खुसी वारि नि खुसी बुज्नु पर्छ ढुङ्गा मा नि देउता पाइन्छ उ त्या बिजुली बत्ति देख्दा नि लडनुपर्छ हेर्नु पर्छ दियो मा नि लक्ष्मी पाइन्छ उ त्या पारी काली गण्डकी अबिरल बग्छिन हेर्नु पर्छ खोज्नु पर्छ सालिग्राम पाइन्छ उ त्या पारी जङ्गल छ बन्यजन्तु छ बुज्नु पर्छ बाटो नाप. . .


भ्रष्टचार र हामी

-किस्मत खतिवडा तिमीहरु यसरी सडकमा आउदैमा नारा जुलुस लाउदैमा न त हामी सुध्रिन्छौ न त भ्रष्टचार नै गर्न छोड्छौ तिमीहरुलाई के लाग्छ? तिमीहरु भ्रममा छौं हामी त थेत्तरो भैसक्यौ एउटा कानले सुन्छौ अर्को कानले उडाउछौं बरु तिमीहरु थाक्न सक्छौं गल्न सक्छौ जुलुस लगाएर तर, हामीलाई कुनै असर पर्दैन भ्रष्टचार . . .


रमिता

भन्दै नभन्दा पनि हानी हुने ख्यालै नगर्दा पनि झन् नहुने । के यो अवस्था हुन हो यहाँको यो खुल्दुली नै छ जहाँ तहाको ।। ठूला सबैका सुविचार धेरै यी नासिदैछन् पुतली बनेरै । चिन्ता र पीडा रति नै नभाको देख्ने छ बानी सपना यिनैको ।। प्राणी अनेकौ हुल चै छ ऊ यो राष्ट्र नै ता हुनि भो नि धुलो। खाली विषै सर्प सरी रहिग. . .


युरोपको यात्रा

-निर्मला देवि तिम्सिना झस्किएको सपना र चस्किएको मुटु बोकेर रमाउँदै रहरले सायदै कोही विदेसिदैन होला ! ओछ्यान पर्दै गरेका बा - आमाको सेवा गर्नु जीउँदा भगवानको सेवा गर्नु थियो ! काख भरिका बच्चालाई ममता दिनु आफैं भगवान हुनु जस्तै थियो। पति सेवा पनि कुनै मन्दिर धाए भन्दा कम थिएन तर जहाँ अकिञ्चन हुन्छ त्यहाँ . . .