साहित्य संसार

पितृसत्ताको छहारीमा माता नारी

-देवराज तामाङ संस्कृतिको अलौकिक चिहान उनै जन्मदात्री आमाहरू हराएका पितृसत्ताको कालो गुफामा आज यी प्राण-दीपहरू जन्मको मूल स्रोत तिनै, जीवन पाएका छैनन भरि ढाकिएका परम्परागत आदर्शको अन्धकार-पर्दामुनी माता मन्दिर मुर्ति र पृथ्वी तिनै आफ्नै संस्कृतिमा वस्तुकरण गरिएकी माता नारी त्यागको शिखर चुम्दै �. . .


विराटनगरको गुरुकुलमा ‘विराट वाङ्मय उत्सव’ हुने

विराटनगर । आरोहण गुरुकुल विराटनगरमा वैशाख २८ र २९ गते विराट वाङ्मय उत्सव हुने भएको छ । गुरुकुलको आयोजनामा हाटखोलास्थित परिसरमा विविध कविता वाचन, अनेक साहित्यिक तथा सामाजिक मुद्धाहरुमा छलफल गरेर उत्सव मनाउन लागिएको हो । वैशाख २८ गते विराटनगर महानगरपालिकाका प्रमुखले उद्घाटन गरेर शुरु हुने कार्यक्र�. . .


आमा

- आरजे महेश भट्टराई आमा आज तिम्रो मुहार हेर्ने दिन तिमी दु:खी हाेइन सुखी हेर्ने दिन । लहर नै चलेको छ आमा सन्तानहरूले यहाँ देश छाेड्ने , जिउँदै फर्किए ठिकै थियो बाकसमा आउँछन् आमा काे छ र यहाँ कसले देख्ने । वृद्धा आश्रम हुँदैछ दिन दिनै आमा तिम्रो आफ्नो जन्म दिने देश, लास ढल्दा उठाउनलाई विदेशी सन्तानहरू प�. . .


आमा आज पनि रुन्छिन्

- सुजा चापागाई आमा आज पनि रुन्छिन् , वर्षौ पहिले रोएकी थिइन प्रसब पिडामा छट्पटिदै गर्दा तर त्यो रुवाई, खुसीको, सन्तोषको, गर्वको, अनि मातृत्वबोधको थियो। आज पनि रुन्छिन् आमा, आफुले आफ्ना सन्तानलाई हुर्काउदा खेप्नुपरेको त्यो पिडा झलझली सम्झिदै .. सजाएकी थिइन् वर्षौ पहिले आफ्ना सन्तानको पालनपोषण गर�. . .


गजल

-सरू आचार्य (दुलाल ) स्पर्श गरि गरि फूलको बयान को गर्दैछ यसरी फूलको बयान हुँदैछ बरु बिना फूलको बगैंचामा फूलहरु नमरी फूलको बयान गरी दिएँ भनें झनै कस्तो देखिएला? घुमेर वरीपरी फूलको बयान फुली सक्यो फूल, अब सकियो हुँदैन घरीघरी फूलको बयान गरि रहे जीवन भर फुलिरहन्थ्यो हाँगा बाट नझरी फूलको बय�. . .


प्रिय मित्र

-अम्बिका अधिकारी आँखा तरी दूर क्षितिज ताकी हेरी रहेकी किन रिस राखी छ भाव भङ्गी अति क्रोध युक्त बन्दै गइ लौन विषाक्त मुक्त निधारमा साथ मुजा पसारी सुनेत्र ती लाल गरि उघारी कोल्टे भई हात सिरानी मानी गर्छे अहो खै किन हो रिसानी कमाउदै ओठ र गुनगुनाइ स्वभाव कस्तो किन भुन्भुनाई काढेर फेरी पसिना तरक्क झर्क. . .


गजल

-लक्ष्मी रायमाझी म आफैं हराएको जिन्दगानी खोज्दैछु । कहिल्यै नअस्ताउने बिहानी खोज्दैछु । बाध्यता र चाहना बीचमा कहाँ छु म ? आफ्नै अस्तित्वको निशानी खोज्दैछु । भावनामा र कल्पनामा बहनु बहकाइ हो यथार्थ मन्थन गर्न सक्ने मदानी खोज्दैछु । स्वाभिमान र अभिमान फरक छुट्टिएको आत्मसम्मानले जिउने बानी खोज्दैछु �. . .


गजल

-सविना श्रेष्ठ जस्तो जस्तो परेपनी झेलुँला तेसोनभन तिम्रै नामको चिठी लेखुँला तेसोनभन नदि किनारमा उभिएरै भएपनी प्रियमन प्रेमको काँडेतारले बेरुँला तेसोनभन आगोझै जलेको यो मन अनि जवानीलाई तिम्रो हातको घुम्टोले छेकुँला तेसोनभन खाली सिउँदोमा एकधर्को सिन्दुर लगाउँदै मरभुमिमा सक्दो पसिना बेचुँला त. . .


गजल

-सृष्टि सावित्रा म हरेक पल मुस्कुरारहेछु, पीरमा बसेर बरु भगवान दुखी रहेछन्,मन्दिरमा बसेर गुनासो गर्दैनन् पाउमा परेका चप्पलहरु यो सिन्दुर गुनासो गरिरहेछ, शिरमा बसेर अवसर या चुनौती म के सम्झिउँ यसलाई ? प्रेमी सुनामी पठाउछ आफू स्थिरमा बसेर अहो!मुटु छट्पटाइ रहेछ धड्कन छुटे जस्तो जसरी माछो छट्पटाइ . . .


गजल

-सृष्टि सावित्रा मेरै भागमा आउछ संधै दुःख अनि पीरहरू यस्तो सम्म हुनेरहेछ मान्छेको तक्दिरहरू भित्तामा छु भनेर इसारा दिन्थे कहिलेकाहीँ अचेल मसँग रिसाएकाछन् तिम्रा तस्बिरहरू अचानो भएर जिन्दगी आफैं दुखेको बेला फेरि कहाँबाट उनिन, आइपुग्छन् झिरहरू उदेश्य केही नबोकेको गन्तव्य कहीँ नभएको कति होलान�. . .


गजल

-रोमा लम्साल "नुरा" थ्यो कठिन चिन्न चित्र हेरेर छन् भन्यौ भिन्न चित्र हेरेर हुन त यो चित्र पोखरीकै हो प्यास मेटिन्न चित्र हेरेर काँधको हूँ म काँध बा'को हो मन समालिन्न चित्र हेरेर चम्किलो देखेरै होला सायद तम्सियौ किन्न चित्र हेरेर छौ तिमी मात्र मेरो आँखामा मन नगर खिन्न चित्र हेरेर. . .


बारी!

-लक्ष्मी रायमाझी उहिल्यै हजुरबुवाको ठूलो टारबारीमा हजुर आमाले मकै गोड्दागोड्दै सुत्केरी व्यथाले च्यापेर मेरो बुबाको जन्म भयो त्यसरी नै केही वर्षपछि चार वटा काकाको र दुई वटी फुपूको जम्नसँगै ठूलो टारबारीमा अहिलेसम्ममा धेरै घरको जन्म भइसकेको छ प्रकृतिमय शाश्वत जीवन चक्रमा ठूलो टारबारी �. . .